BIOS

1. BIOS Nedir, Ne Yapar?
BIOS (Basic Input Output System) bilgisayarın çalışması için gereken temel işletim sistemidir. Sadece ROM(Read Only Memory) üzerine yazılmış bir yazılımdır.

    Şekil 1: Bios çipi

   BIOS’ un temel işlevi işletim sistemini yüklemek ve başlatmaktır; bilgisayarı diğer donanım ve yazılımların çalışmasına hazır hale getirmektir. Anakartın özelliklerinin yönetilmesi, diğer donanımlar arasında bağ kurulması görevi yapar. Bilgisayar başlatıldığında BIOS’ un ilk işi klavye, hard disk, CD/DVD sürücüsü gibi sistem aygıtlarını tanımlamak ve kullanıma hazırlamaktır. BIOS aynı zamanda kullanıcı arabirimine de sahiptir. Genellikle bu, bilgisayar başlatıldığında klavyedeki belli bir tuşa basılarak erişilen bir menü sistemidir.Tuş kombinasyonlarının bilgisayar markaları arasında farklılık göstermesine rağmen genelde F8,DEL,F2,CTRL+F2 gibi kombinasyonlarla bios menüsüne erişilir.

   Şekil 2: Bios Menüsü

 2. Tanınmış BIOS Markaları

• Ami (American Megatrends)
• Phoenix Technologies
• Insyde Software
• Micro Id research (MRBIOS)
• General Software
• UEFI Bios

3. Disk Boot Nedir?

Bir bilgisayarı boot etmek, bilgisayarın belleğine işletim sistemi yüklemektir.Sistem yüklendiğinde artık bilgisayar kullanıcının herhangi bir uygulamayı çalıştırabilmesi için hazır durumdadır.

 

3.1 Boot (Önyükleme)  Önceliğini Değiştirmek

Daha önce  boot ayarlarında herhangi bir değişiklik yapılmadıysa işletim sistemi her zaman hard diskten yüklenmeye ayarlıdır.Başka bir aygıttan yükleme yapmak istiyorsak HDD(Hard Disk Drive)’nin önceliğini değiştirmeliyiz.Önce bilgisayar açılırken gerekli tuş kombinasyonları ile BIOS menüsüne giriş yapıyoruz.

  Şekil 3: Boot Önceliğini Değiştirmek – 1

Menü sekmesinden Boot Menüsüne giriyoruz.

 Şekil 4: Boot Önceliğini Değiştirmek – 2

 İşletim sisteminin yüklenmesi için öncelik vereceğimiz aygıtı 1. sıraya taşıyoruz.

 Şekil 5: Boot Önceliğini Değiştirmek – 3

 Son olarak ayarlarımızı kaydedip bilgisayarımızı yeniden başlatıyoruz.

 Şekil 6: Boot Önceliğini Değiştirmek – 4

4. POST Nedir?

 

POST, Power On Self Test, bilgisayara ilk defa enerji verildiğinde yapılan test işlemidir. Bu test sırasında BIOS, takılı olan donanımları kontrol eder ve herhangi bir sorunla karşılaştığı zaman bunu kullanıcıya yazılı veya sesli hata mesajı olarak bildirir. Herhangi bir hata yoksa BIOS, işletim sistemini yükler.

 

5. Bilgisayar Nasıl Açılır?

Bilgisayarın açılışındaki işlemler  bilgisayar mimarisi,çevre birimleri, önyükleyici program ve işletim sistemine göre çeşitlilik gösterebilir.

• Bilgisayarın güç düğmesine basıldıktan sonra gücün ayarlanması
• BIOS’un POST işlemi ile donanımları hazırlayıp test etmesi
• BIOS’un önyükleme yapılacak cihazı bulması ve MBR kodunun çalıştırılması
• MBR’nin aktif disk bölümünü bulması ve boot sektöründeki kodu çalıştırması
• İşletim sistemi çekirdeğinin RAM’e yüklenmesi
• İşletim sisteminin diğer bileşenlerinin ve bunun üzerindeki katmanların başlatılması
• Bilgisayarın kullanıma hazır hale gelmesi

MBR(Master Boot Record): Hard diskin ilk sektörüdür.Bu sektörde bilgisayarın adreslemesi bulunur. Yani hangi bilginin nerede olduğu bir tablo halinde buradadır.

6. Boot Firmware

Boot firmware, bilgisayar açıldığından birincil işletim sistemi kontrolü ele alana kadar bilgisayarı kontrol eden yazılımdır. Donanımı kullanıma hazırlamak ve birincil işletim sistemini boot (yükleme ve çalıştırmak) etmektir. Donanım testlerini içerir, donanım yapılandırma bilgilerini yönetir, ve hatalı donanım veya yazılım olması durumunda hata ayıklama için araçlar sağlar.